Dolegliwości bólowe stawów skroniowo-żuchwowych często są mylone z problemami stomatologicznymi. Może towarzyszyć im ból głowy, ucha czy szyi, stąd jeszcze łatwiej o pomyłkę. Podpowiadamy, jak wstępnie ocenić przyczynę dolegliwości takich jak przeskakiwanie szczęki czy ból żuchwy podczas jedzenia, a po rozpoznaniu skutecznie leczyć..

Rehabilitacja stawów skroniowo-żuchwowych – wskazania

Pacjenci zgłaszający się do specjalisty z problemami narządu żucia skarżą się na różnorodne dolegliwości. Dzieje się tak dlatego, ponieważ dysfunkcje stawów skroniowo–żuchwowych mogą dawać różne objawy. Częste spośród nich to ból szczęki w okolicy uszu podczas jedzenia lub szerokiego otwierania ust, wrażenie przeskakiwania szczęki lub odgłos trzeszczenia, czy też nadmierna lub ograniczona ruchomość w obrębie szczęki. Tym objawom może towarzyszyć ból głowy, ucha czy szyi.

Bóle i sztywność szczęki (np. ból stawu skroniowo-żuchwowego przy jedzeniu)
Przeskakiwanie szczęki
Odgłos trzaskania podczas szerszego otwierania lub zamykania ust
Zgrzytanie zębami
Zaciskanie szczęki
Nadmierna lub ograniczona ruchomość w obrębie szczęki
Nawracające bóle głowy
Ból szyi
Ból w okolicy ucha.

Czym jest i jakie funkcje pełni ten staw?

Staw skroniowo-żuchwowy łączy żuchwę z czaszką – wyrostkiem jarzmowym kości skroniowej. Pomiędzy punktami styku znajduje się krążek stawowy – pełni rolę amortyzatora, odpowiada za płynne ruchy w obrębie stawu. SSŻ otoczony jest przez mięśnie i liczne więzadła, które stabilizują staw oraz umożliwiają wykonywanie właściwych ruchów (a także ograniczają niewłaściwe). Staw skroniowo-żuchwowy to staw parzysty, o złożonej budowie, uczestniczący w szeregu funkcji, takich jak:

Jedzenie, picie,
Mówienie
Mimika.

Ze względu na swoją budowę oraz ruchliwość, SSŻ jest podatny na różne dysfunkcje. Ponadto, staw skroniowo-żuchwowy jest mocno unerwiony i unaczyniony, w związku z czym wszelkie dysfunkcje w jego obrębie mogą skutkować dolegliwościami także sąsiadujących struktur.

Przyczyny dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego

Przyczyny problemów i bólu w stawie skroniowo-żuchwowym mogą być różnorodne:

Uraz
Mikrourazy (powstające z czasem, w wyniku codziennych aktywności)
Wady zgryzu
Braki w uzębieniu
Bruksizm
Nieprawidłowa postawa ciała
Nadmierne napięcie mięśni
Nawyki takie jak obgryzanie paznokci, nadmierne żucie gumy.

Terapia manualna na problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym

Leczenie stawu skroniowo-żuchwowego powinno uwzględniać wszelkie czynniki, które powodują u pacjenta bolesne i utrudniające funkcjonowanie dolegliwości. W efekcie, najskuteczniejsze może okazać się leczenie multidyscyplinarne. Dla przykładu, ból stawu żuchwowego podczas jedzenia czy przeskakiwanie szczęki może wymagać nie tylko leczenia ortodontycznego lub stomatologicznego, ale także fizjoterapii stomatologicznej i terapii stresu. W leczeniu dysfunkcji stawu skroniowo-żuchowego istotne są zatem różne elementy, takie jak:

Terapia manualna – osteopata stomatologiczny lub fizjoterapeuta stomatologiczny to specjaliści, którzy zdiagnozują problem i przeprowadzą rehabilitację SSŻ. Fizjoterapia w tym wypadku może polegać także na dobraniu odpowiednich ćwiczeń korekcyjnych.
Wyeliminowanie szkodliwych nawyków
Redukcja stresu
Ewentualne uzupełnienie braków w uzębieniu
Niezbędne bywa leczenie ortodontyczne
Stomatolog może zalecić tzw. płytki relaksacyjne.

Rehabilitacja stomatologiczna w terapii stawów skroniowo-żuchwowych

Leczenie stawów skroniowo-żuchwowych należy poprzedzić odpowiednią diagnozą. Podczas badania w kontekście dolegliwości SSŻ, terapeuta spojrzy na pacjenta całościowo. Zapyta o przebyte urazy, choroby, o nawyki. Oceni postawę ciała – w tym głowy, szyi i kręgosłupa, a także pozycję SSŻ w relacji do struktur czaszki. Sprawdzi napięcie mięśniowe, ruchomość tkanek i stawów, ewentualne asymetrie.

Osteopatia stomatologiczna i fizjoterapia stomatologiczna oferują techniki niwelujące nadmierne napięcia mięśniowo-powięziowe, poprawiające odżywienie i ruchomość w stawie. Rehabilitacja obejmuje terapię eliminująca napięcia w obrębie szyi, głowy i twarzy. Terapeuta stomatologiczny pracuje ze strukturami w obrębie jamy ustnej pacjenta, a w razie potrzeby także w obrębie innych obszarów ciała. Poprawi funkcjonowanie szyjnego odcinka kręgosłupa – często powiązanego z bólem okolicy żuchwy.

Polecamy artykuł, w którym Radosław Dukaczewski D.O., osteopata i założyciel Centrum Osteopatii Osteoklinika (Warszawa) przedstawia problematykę dolegliwości i leczenia stawu skroniowo-żuchwowego.

Rehabilitacja stawów skroniowo-żuchwowych w Centrum Osteopatii Osteoklinika w Warszawie:

fizjoterapia – dr Anna Daniluk

osteopatia – Radosław Dukaczewski D.O. , Edyta Skolimowska D.O. , Mariusz Godlewski