Osteopatia to metoda diagnozowania i leczenia manualnego. Stosowana jest w przypadku dolegliwości bólowych lub funkcjonalnych zaburzeniach w pracy organizmu. Podstawową zasadą w osteopatii jest holistyczne podejście do organizmu człowieka – osteopata zawsze analizuje pacjenta całościowo i szuka rzeczywistej przyczyny dolegliwości, nie ograniczając się do jakiejś wyizolowanej części ciała czy objawu. Osteopata w swojej pracy opiera się ściśle na anatomii, fizjologii i biomechanice ciała. Ten terapeuta pracuje za pomocą rąk – terapia polega na manualnej pracy osteopaty na ciele pacjenta.
Czym jest osteopatia – główne założenia
Twórcą medycyny osteopatycznej był amerykański lekarz Andrew Taylor Still, który 1892 r. w Kirksville, Missouri założył pierwszą na świecie szkołę osteopatii – American School of Osteopathy. Doktor Still dojrzał związek pomiędzy strukturą ciała a jego funkcją, co pozwoliło mu spojrzeć w inny sposób na ciało i jego struktury anatomiczne. Dr Still przykładał ogromną wagę do dogłębnego poznania anatomii oraz biomechaniki ciała. Uważał, że człowiek stanowi jedność umysłu, ciała (materii) i ruchu. Ruch, charakteryzujący organizmy żywe, jest kluczowy w diagnostyce osteopatycznej – zdrowa tkanka zawsze posiada pewną fizjologiczną ruchomość. Osteopata w badaniu osteopatycznym sprawdza, gdzie w ciele brakuje naturalnej ruchomości, a w trakcie terapii osteopatycznej tę ruchomość przywraca.
Osteopatia opiera się na podstawowych dziedzinach nauki, przede wszystkim na anatomii oraz fizjologii człowieka. Jednocześnie zakłada, że na harmonijne funkcjonowanie organizmu składają się dobrostan ciała i umysłu. Poza tym, każdy organizm dąży do zdrowia. Czasami proces ten ulega zaburzeniu w wyniku pojawienia się napięć w strukturach ciała, tzw dysfunkcji osteopatycznych. W życiu codziennym na ciało działa szereg czynników mogących powodować dysfunkcje osteopatyczne. Są to np.: statyczne przeciążenia podczas długotrwałego utrzymywania złej pozycji ciała, mikro urazy przy aktywności fizycznej, zła dieta czy stres. Kiedy organizm nie radzi sobie z dysfunkcjami, może pojawić się ból lub zaburzenia funkcjonowania w obrębie poszczególnych układów organizmu. Zabiegi osteopatii mają na celu wspomóc naturalne zdolności organizmu do samoleczenia i samoregulacji.
Kim jest osteopata?
Dyplomowanym osteopatą (D.O.) w Europie może zostać fizjoterapeuta lub lekarz po ukończeniu 4 lub 5–cio letniego szkolenia z zakresu medycyny osteopatycznej (w zależności od szkoły) i zdaniu egzaminu klinicznego w jednej z certyfikowanych szkół osteopatii. Tytuł D.O. uzyskuje się w wyniku obrony pracy końcowej po zakończeniu szkolenia. Dodatkowo, osteopaci mają możliwość uczestniczenia w wielu dodatkowych kursach i szkoleniach.
Poza umiejętnością precyzyjnego wyczuwania zależności pomiędzy poszczególnymi tkankami organizmu, osteopata posiada również szeroką wiedzę ogólnomedyczną, pozwalającą na wykrycie patologii niekwalifikujących się do leczenia manualnego. W takich wypadkach osteopata skieruje pacjenta do odpowiedniego lekarza specjalisty lub poprosi o wykonanie badań obrazowych lub diagnostycznych.
Jak pracuje osteopata?
Osteopatię wyróżnia branie pod uwagę i integrowanie różnych poziomów, na których funkcjonuje ciało i gdzie może dochodzić do dysfunkcji. Podczas wizyty u osteopaty nie należy się dziwić, jeśli ten terapeuta nie skoncentruje się jedynie na wskazanym przez pacjenta obszarze ciała, ale będzie też pracować na innych strukturach. Nieraz bowiem przyczyna dolegliwości leży w miejscu innym niż umiejscawia się odczuwalna dolegliwość.
Osteopata pracuje na poziomach:
- kostnym (układ mięśniowo-szkieletowy),
- błonowym (układ powięziowy)
- oraz płynowym (układ krwionośny, limfatyczny, płyn mózgowo-rdzeniowy).
Jak wygląda wizyta u osteopaty?
Terapia osteopatyczna zaczyna się od szczegółowego wywiadu dotyczącego problemu, z którym przychodzi pacjent, a także ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Osteopata podczas wywiadu zapozna się z posiadanymi badaniami, w tym obrazowymi, ewentualnie je zaleci. Następnie osteopata zajmuje się szczegółową diagnostyką poprzez osteopatyczne badanie manualne, w poszukiwaniu kluczowej dysfunkcji powodującej dany problem pacjenta. Do jej wyeliminowania służy szereg technik osteopatycznych stosowanych w zależności od miejsca i poziomu dysfunkcji, dostosowanych indywidualnie do potrzeb i stanu zdrowia pacjenta. W osteopatii wyróżniamy między innymi następujące techniki:
- strukturalne (manipulacje, mobilizacje, techniki energii mięśniowej)
- funkcjonalne (techniki powięziowe, osteopatia trzewna)
- płynowe (osteopatia czaszkowa).
Zdarza się czasem, że do kilku dni po terapii pacjent odczuwa gorsze samopoczucie, dyskomfort lub zaostrzenie objawów. Związane jest to uruchomieniem mechanizmów autoregulacyjnych w ciele i jest fizjologiczną reakcją na zabieg. Zawsze warto zgłosić takie reakcje organizmu swojemu osteopacie.
Komu może pomóc osteopata?
Z pomocy osteopaty korzystać można w każdym wieku i w zasadzie każdym stanie zdrowia. Techniki stosowane w osteopatii są nieinwazyjne, bezpieczne i starannie dobrane do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta i każdej pacjentki.
Przeciwwskazania
Istnieją nieliczne przeciwwskazania do terapii, takie jak:
- Świeże złamania,
- Ciąża wysokiego ryzyka,
- Stany wymagające pilnej pomocy lekarskiej,
- Zaostrzone fazy chorób stawów,
- Zaostrzone fazy chorób psychicznych.
W jakich dolegliwościach może pomóc osteopatia?
Osteopatia sprawdza się zarówno w stanach bólowych ostrych jak i przewlekłych (m.in. bólu kręgosłupa i innych stawów obwodowych), a także jako terapia wspomagająca leczenie dysfunkcji w obrębie układu pokarmowego, moczowo – płciowego, oddechowego, endokrynologicznego czy krwionośnego. Osteopaci zajmują się dolegliwościami typowymi dla dzieci w każdym wieku, osób dorosłych i seniorów. Osteopaci pediatryczni pracują z noworodkami już od pierwszych dni życia. Osteopatia ginekologiczna i okołoporodowa (a także fizjoterapia uroginekologiczna) to obszary naszej działalności skierowane do kobiet. Osteopatia, w połączeniu z ćwiczeniami u fizjoterapeuty, oferuje także skuteczną pomoc dla pacjentów po urazach.
